LOGOPEDIA - ROZWOJOWA NIEPŁYNNOŚĆ MÓWIENIA

ROZWOJOWA NIEPŁYNNOŚĆ MÓWIENIA

W rozwoju dziecka, w okresie kształtowania się mowy można zaobserwować pewne specyficzne trudności związane 

z opanowaniem przez nie systemu językowego. 
Jednym z takich zjawisk jest niepłynność w mówieniu, którą charakteryzuje: powtórzenia dźwięków, sylab i słów, przede wszystkim na początku zdań. 
W wieku przedszkolnym są to raczej powtórzenia wyrazów, 
całych fraz, stosowanie wypełniaczy „yyy”, „eee” 
lub  zmiana tematu w środku wypowiedzenia.

Warto zauważyć, że dziecko w wieku przedszkolnym jest nieświadome występującej w jego wypowiedzi niepłynności.

Czym jest niepłynność mówienia? 
Niepłynność mówienia jest zaburzeniem swobodnego przechodzenia 
od jednego elementu wypowiedzi 
do drugiego oraz zakłócenie jej tempa i rytmu.
 Objawy niepłynnego mówienia mogą być spastyczne (skurczowe) lub niespastyczne (nieskurczone). 
Skurcze spastyczne występują wtedy, kiedy niepłynności mówienia towarzyszy nadmierne napięcie mięśniowe. Skurcze niespastyczne występują bez oznak nadmiernego napięcia emocjonalnego i mięśniowego.

Rozwojowa niepłynność mówienia ma postać niespastyczną, łagodną.

Za normalną niepłynność w mówieniu możemy uznać taką, która jest niezauważalna i występuje rzadko.
 Mówienie płynne to takie, kiedy wypowiedź jest budowana w odpowiednim tempie i rytmie. Charakteryzuje się swobodnym przechodzeniem od jednego elementu wypowiedzi do następnego.

Rozwojowa niepłynność mówienia powstaje wskutek intensywnego rozwoju mowy u dziecka.

Symptomy rozwojowej niepłynności mówienia:

·                   Powtarzanie sylab np. da-da-daj mi lalę; ma-ma-ma-mo

·                   Powtarzanie głosek np. a-a-a; y-y-y

·                   Powtarzanie wyrazów np. daj daj mi lalę

·                   Przeciąganie głosek np. mmmam lalę

·                   Pauzy – wyraźnie przerwy miedzy wyrazami

·                   Blokowanie wyrazów np. d…daj mi lalę

·                   Wtrącenia np. eee daj mi no lalę

·                   Ma problem z oddechem, gdy chce coś powiedzieć

Jakie są przyczyny niepłynności mówienia? Dziecko:

ü    Pomimo, że chce mówić, nie ma motywacji do mówienia, bo nie wie o czym mówić (zaburzenia procesu motywacyjnego)

ü    Wie, o czym mówić, ale nie wie jakich słów i reguł gramatycznych użyć, ma trudności z właściwym doborem elementów językowych (zaburzenia językowe semantyczno-syntaktyczne)

ü    Nie może wyartykułować dźwięków, brakuje synchronizacji mówienia z myśleniem (zaburzenia motoryczne)

ü    Czuje dyskomfort podczas mówienia, odczuwa lęk przed mówieniem (zaburzenia emocjonalne)

ü    W nowej sytuacji, z nowymi osobami ma trudności 

w wypowiadaniu się (zaburzenia umiejętności komunikacyjnych)

ü    Ma trudności z kontrolą słuchową własnej wypowiedzi (zaburzenia kontroli wypowiedzi)

Formy aktywności i zabawy wspierające płynność:

·                   Ruch na świeżym powietrzu,

·                   Zabawy oparte na kontakcie z dorosłym, ruch, taniec 

i śpiew,

·                   Układanie puzzli, klocków, konstrukcji,

·                   Zabawy rozwijające sprawność rąk: rysowanie, kolorowanie, pisanie po śladzie, malowanie, lepienie, wydzieranie, cięcie nożyczkami, klejenie itp.

Jak pomóc dziecku, gdy problem niepłynności już istnieje:

·                   Rozmawiać z dzieckiem w sposób zrozumiały i bardziej łagodny,

·                   Pozwalać dziecku swobodnie wypowiadać swoje myśli
 w dogodnym dla niego tempie,

·                   Stosować krótkie pauzy, zanim odpowiedzą na pytania dziecka,

·                   Starać się nawiązać kontakt wzrokowy, 
przykucnąć i zniżyć twarz do poziomu twarzy dziecka,

·                   Nie wyręczać dziecka w mówieniu, 
nie mówić za dziecko i nie kończyć za nie słów,

·                    Obserwować i słuchać z uwagą tego, co mówi dziecko, 
bez względu na płynność,

·                   Wzmacniać, nagradzać gestami i słowami – pamiętać 

o szczerych pochwałach,

·                   Bawić się z dzieckiem, w zabawie stwarzać mu okazje
 do przejmowania inicjatywy!

·                   Akceptować dziecko takie, jakie jest.

Opracowała:

Małgorzata Włodarczyk-Olek